“天苍苍，野茫茫，风吹草低见牛羊”，蓝天白云、无边草原，还有成群而过的牛羊，再加上骁勇的马背上的民族，汇成了内蒙古这一幅粗犷的自然画卷。“金杯、银杯斟满酒，双手举过头；炒米、奶茶、手扒肉，请你吃个够。”这一首内蒙古的祝酒歌，就是对蒙古族同样粗犷的饮食文化最精确的概括。

“Bầu trời xanh biếc, đồng cỏ mênh mông, rập rờn gió đưa”, thảo nguyên bát ngát với những đàn bò, đàn cừu và cả cộng đồng dân tộc sống trên lưng ngựa đầy lòng can đảm, tất cả đã tạo nên bức tranh thiên nhiên thảo nguyên đầy nét rắn rỏi của Nội Mông. “Đầy ắp rượu nồng chén vàng bạc, hai tay ngang trán cất tiếng ca, gạo rang, trà sữa, hương thịt xé, mời bạn thưởng thức thật no say.” Đây là lời ca chúc rượu và cũng là sự khái quát chính xác nhất đối với văn hóa ẩm thực mộc mạc mà phóng khoáng của cộng đồng dân tộc Mông Cổ.

之所以用粗犷形容内蒙古的饮食文化，主要来源于蒙古族的人们不拘小节的爽朗性格，他们在吃食上虽然没有那么注重做法和食用方法的细节，但完整的还原了食物本身的美味。来到内蒙古，吃肉绝对是响当当的主打旋律，尤其是以羊为原材料所制成的美食，那几乎样样都是蒙古族美食的招牌。

Phong cách văn hóa ẩm thực Nội Mông được mô tả là mộc mạc phóng khoáng bởi văn hóa này bắt nguồn từ tính cách hào sảng, không nề hà chi tiết của người dân tộc Mông Cổ. Về ẩm thực, họ thường không câu nệ phương pháp chế biến và những chi tiết về cách thức ăn uống nhưng lại chú trọng đến việc giữ nguyên hương vị thơm ngon vốn có của thức ăn. Thịt là thành phần chủ đạo trong ẩm thực Nội Mông, đặc biệt là thịt cừu, người Mông Cổ có nhiều món ăn nổi tiếng được chế biến từ thịt cừu.

展开全文

1

---手扒肉 Món thịt xé phay

手扒肉是蒙古族千百年来最喜欢、最常用的传统食品，羊、牛、马、骆驼等牧畜及野兽的肉均可烹制手扒肉。发展到现今，牧民们通常都选择采用羊肉烹制手扒肉，将肥嫩的绵羊用传统的方式宰杀，卸成若干块，放入清水锅中用旺火煮，待水滚肉熟立即出锅上桌，大家手拿蒙古刀来切割，蘸盐食用，肉质鲜嫩，原汁原味。

Món thịt xé phay là món ăn truyền thống có lịch sử hàng ngàn năm được người dân tộc Mông Cổ yêu thích nhất và thường hay ăn nhất. Thịt gia súc và thịt thú hoang như thịt cừu, thịt bò, thịt ngựa, thịt lạc đà đều có thể chế biến thành món thịt xé phay. Ngày nay, dân du mục vẫn hay chọn thịt cừu để chế biến món thịt xé phay này. Những con cừu non được giết mổ bằng phương pháp truyền thống, chặt thành miếng to, cho vào nồi nước đun to lửa, đợi đến khi thịt chín là có thể lên mâm. Mỗi người tay cầm một con dao Mông Cổ để tự cắt thịt rồi chấm ăn với muối, chất thịt tươi ngon, mềm, giữ nguyên hương vị thơm ngon của nguyên liệu.

2

---烤全羊 Cừu nướng nguyên con

烤全羊是蒙古族招待贵宾的传统名菜，做法简单却耗时。体重40斤左右的绵羊宰杀后，去毛留皮，在羊腹内加入葱、姜、椒、盐等佐料，一同烤制。烤完以后，羊形完整，羊跪在方木盘内，色泽金红，未看到烤羊之前，便已能充分闻到香味。烤全羊吃起来羊皮酥脆，羊肉嫩香。此时，一口酒一口肉最能体现蒙古人的万丈豪情。

Đây là món ăn truyền thống nổi tiếng dùng để đãi khách quý của dân tộc Mông Cổ. Chế biến món ăn khá đơn giản mà cũng rất công phu. Người ta chọn con cừu nặng chừng 20kg, sau khi làm lông và lột da xong, cho gia vị gừng, hành, tiêu và muối vào ướp rồi lên lửa quay nướng. Nướng xong, thịt cừu vàng óng vẫn giữ nguyên hình dáng. Đặt con cừu lên chiếc khay bằng gỗ, hương thơm phưng phức. Món cừu nướng nguyên con giòn ngon, thịt béo ngậy, vừa ăn vừa uống với rượu sẽ cảm nhận được phong cách phóng khoáng cùng nhiệt tình mến khách của người dân tộc Mông Cổ.

3

---全羊汤 Canh cừu toàn vị

全羊汤是以羊为原材料的汤品，俗称羊杂碎，做法简单，将羊头、羊蹄和内脏都处理干净，放入清水，加入花椒、山奈、小茴香、盐等调味品一同煮炖，锅开时，撇去浮沫，继续煮至香味溢出，头、蹄的骨肉能分离。全羊汤入口便感到味鲜、香辣、浓醇，并且没有羊的膻味。汤中的内脏还可以再加工。将煮烂的内脏切成条或薄片，用羊油、葱、蒜、辣椒爆炒，再加入原汤和精盐等调味品，煮至汤浓味醇。

Canh cừu toàn vị là món canh sử dụng thịt cừu làm nguyên liệu chủ đạo, trước đây gọi là canh cừu thập cẩm. Cách chế biến khá đơn giản, dùng phần đầu, chân và lòng cừu rửa sạch, cho vào nồi nước, thêm hạt sẻn, sơn nai, hồi hương, muối và gia vị, đun sôi, gạn đi lớp bọt sủi, tiếp tục nấu cho đến khi hương thơm bốc lên và thịt cừu róc xương. Uống canh cừu sẽ cảm thấy vô cùng thơm ngon, dậy mùi nồng đượm và hoàn toàn không còn mùi tanh của cừu. Phần lòng cừu đã được nấu mềm trong canh có thể gia công thêm bằng cách thái sợi hay lát mỏng, dùng mỡ cừu phi thơm cùng hành tỏi và ớt, thêm muối tinh và gia vị, sẽ được món lòng cừu xào vô cùng hấp dẫn.

4

---蒙古包子 Bánh bao Mông Cổ

虽说都是包子，但是蒙古族的包子可大有不同。蒙古包子不像普通包子一样用发酵面做皮，而是采用小麦面粉，用热水和好，称为烫面。馅料上也带着浓郁的蒙古特色，一种是全羊肉馅，顾名思义就是馅料全是羊肉，只加葱、姜等调味品。为了味道层次更丰富，也有的在馅中加些许野韭菜等野菜和蒙古族特色奶制品——奶豆腐，由牛奶、羊奶、马奶等经凝固、发酵而成的食物。另一种是用血肠做馅，蒙古的血肠主要原料是羊小肠和羊血，将盐、葱末、少量的水和面粉放入羊血中，调成血浆。再将羊肠用盐水洗净，灌入制作过的羊血，细线扎紧羊肠两头放入水中煮熟而成。血肠馅配以白叶或腌酸菜，口感独特爽口。

Cùng là bánh bao nhưng bánh bao Mông Cổ có sự khác biệt rất lớn. Khác với bánh bao thông thường có lớp vỏ ngoài làm bằng bột nở, vỏ bánh bao Mông Cổ làm từ bột tiểu mạch. Nhân bánh cũng mang đậm sắc thái Mông Cổ. Có loại nhân được chế biến hoàn toàn bằng thịt cừu, chỉ thêm vào một số gia vị như hành và gừng, để hương vị càng thêm phong phú, đôi khi cũng thêm vào ít hẹ hay đậu phụ sữa – chế phẩm được chế biến từ sữa bò, sữa cừu và sữa ngựa. Có loại bánh dùng lòng dồi để làm nhân. Nguyên liệu chủ yếu của lòng dồi Mông Cổ là ruột non và tiết cừu, người ta cho muối, bột hành, ít nước và bột mì vào trong tiết cừu, hòa cho đến khi sền sệt. ruột cừu rửa sạch rồi nhồi tiết cừu vào, dùng sợi chỉ mảnh thắt chặt hai đầu và luộc chín. Tiết nhồi lòng cừu ăn cùng lá sách hay dưa chua rất ngon miệng.

5

---炒米 Gạo rang

炒米是蒙古族人不可缺少的主食，在日常生活中，蒙古族人不可一日无茶，也不可一日无米。炒米的吃法有很多种，可以用奶茶泡至柔软，拌着奶食品吃，或是用白奶油加糖拌着吃，也可以用炒米煮粥，还可以闲暇时刻干嚼着吃也同样美味。

Đây là món ăn chính không thể thiếu của tộc người Mông Cổ. Trong cuộc sống thường ngày, người Mông Cổ không thể “một ngày không uống trà” cũng như không thể “một ngày thiếu gạo”. Cách thưởng thức món gạo rang khá đa dạng, có thể dùng trà sữa ngâm gạo rang cho mềm rồi ăn cùng với các chế phẩm từ sữa hay dùng gạo rang ăn trộn với bơ thêm đường, cũng có thể nấu thành cháo hay ăn trực tiếp.

除了吃食有特色，在喝的方面，蒙古族也很有特色。

Bên cạnh những món ăn mang phong vị đặc trưng thì thức uống của người Mông Cổ cũng có nhiều nét đặc sắc riêng.

6

---马奶酒 Rượu sữa ngựa

每当游客去到内蒙古，走进蒙古包时，蒙古族人除了会为游客佩戴哈达，还会亲自斟一杯马奶酒，以表达他们的欢迎之情。马奶酒是“蒙古八珍”之一，每年七八月份牛肥马壮，是酿制马奶酒的季节。勤劳的蒙古族妇女将马奶收贮于皮囊中，加以搅拌，数日后便乳脂分离，发酵成酒，发酵而成的马奶酒性温，有驱寒、舒筋、活血、健胃等功效。因为是对贵客的最高礼仪，在收到好客的蒙古人献上的马奶酒时，一定要一饮而尽，千万不能推脱，以表示对他们的尊敬。主人的满腔热情化作浓醇的马奶酒，常常让游客生出难别之情和眷恋之感。

Khi đến Nội Mông, vào trong những túp lều Mông Cổ, ngoài việc tặng dải lụa ha-đa cho du khách, người Mông Cổ còn tự tay rót chén rượu sữa ngựa bày tỏ sự hoan nghênh. Rượu sữa ngựa là một trong “Mông Cổ bát bảo” (8 thứ quý báu nhất của Mông Cổ), tháng 7 tháng 8 hàng năm khi bò ngựa đều đến thời kỳ sinh trưởng béo tốt, cũng là thời điểm lý tưởng để chưng cất rượu sữa ngựa. Lúc này những người phụ nữ dân tộc Mông Cổ sẽ tất bật trong việc thu lượm sữa ngựa vào trong những túi da, rồi quấy đều, mấy hôm sau sẽ tách bơ, rồi lên men thành rượu. Rượu sữa ngựa uống rất êm, có tác dụng khử hàn, khỏe gân cốt, hoạt huyết, kiện vị. Vì được coi là nghi thức cao nhất trong thiết đãi khách quý nên khi được người Mông Cổ mời rượu sữa ngựa, du khách không nên từ chối và nên uống hết một hơi để đáp lại sự thịnh tình. Lòng nhiệt tình mến khách của chủ nhà hòa cùng chén rượu sữa ngựa thơm nồng, khiến cho du khách lưu luyến không nỡ từ biệt.

7

---奶茶 Trà sữa

不太能喝酒的人，蒙古的奶茶也是十分不错的选择。只要是家里来了客人，桌子中央必定会放上满满一大盘炒米，周围摆上盛在瓷盘里的黄油、奶豆腐、红糖等，接着献上热气腾腾的奶茶。而在日常生活中，每日清晨，主妇的第一件事就是先煮一锅奶茶，供全家整天享用。早上，他们一边喝茶，一边吃炒米，将剩余的茶放在微火上暖着，以便随时取饮。与普通概念上的奶茶不同，内蒙古的奶茶是咸的，用布袋包裹黑茶砖泡开，捞出茶叶，将桶内茶水和鲜牛奶倒入锅煮沸，并用大勺反复扬晾，加入盐，待茶乳交融后就可以饮用。绵密的奶茶陪伴着牧民，见证草原上的朝夕更改，温暖牧民的生活与内心。

Đối với những ai tửu lượng kém thì trà sữa là lựa chọn rất tốt. Chỉ cần có khách tới thăm là trên bàn tiếp khách nhất định phải bày biện món gạo rang, xung quanh là bơ, đậu phụ sữa, đường đỏ, tiếp đến là món trà sữa nóng hổi thơm lừng dâng lên mời khách. Trong cuộc sống thường ngày, mỗi sáng sớm, việc làm đầu tiên của người phụ nữ là nấu nồi trà sữa cho mọi người trong gia đình uống cả ngày. Buổi sáng, mọi người vừa uống trà sữa vừa nhâm nhi nắm gạo rang, trà sữa được hâm nóng bằng ngọn lửa nhỏ liu riu. Khác với món trà sữa thông thường, trà sữa của người Mông Cổ có vị hơi mặn, dùng trà đen đóng bánh pha trong túi, sau đó vớt lá trà ra, đổ nước trà và sữa tươi vào nồi đun cho sôi lên, dùng muôi đảo cho nguội dần, thêm vào ít muối, đợi trà và sữa hoàn toàn hòa quyện vào nhau là có thể uống. Món trà sữa hương vị nồng đượm đồng hành cùng người dân đồng cỏ, chứng kiến những đổi thay của chốn thảo nguyên, làm ấm lòng người dân du mục.